Diabetes mellitus (suikerziekte)
Vandaag wil ik jullie informatie geven over diabetes mellitus, want jong en oud heeft het. Het komt veel voor bij mij in het verzorgingstehuis. Ik vind het een interessant ziektebeeld, er is veel over te vertellen. Niet alleen over het ziektebeeld zelf maar ook over de medicatie, onder andere insuline. Ik denk dat het voor iedereen wel goed is om een basis te weten over diabetes, voor als iemand bijvoorbeeld op straat een hyperglykemie of een hypoglykemie heeft (in straattaal: een hyper en hypo), zo dat je weet hoe je erop kan reageren en daardoor iemands leven kan redden.
Wat is Diabetes Mellitus
Diabetes is een chronische stofwisselingsziekte. Als je diabetes hebt maakt je alvleesklier niet voldoende of helemaal geen insuline aan. In je alvleesklier bevinden zich de zogenaamde eilandjes van Langerhans. Deze zijn verantwoordelijk voor de insulineproductie. Insuline is een hormoon dat ervoor zorgt dat glucose in je cellen kan worden opgenomen. Het kan ook zijn dat de insuline niet goed werkt omdat je lichaam er ongevoelig voor is geworden. De glucose kan daardoor niet in de lichaamscellen komen, en blijft dus achter in het bloed.
Verschillende types diabetes
Diabetes komt in verschillende types en daardoor moeten types ook op verschillende wijze behandelend worden.
Diabetes type 1:
Dit betekent dat je insuline afhankelijk bent. Dit komt door dat je lichaam is gestopt om zelf insuline aan te maken. Daardoor moet je lichaam insuline binnnen krijgen via een spuit of een pomp.
Diabetes type 2:
Ook wel bekend als oudersdomssuiker, omdat voorheen voornamelijk ouderen in aanmerking komen bij dit type. Dit is veranderd, jongere kunnen nu ook diabetes type 2 krijgen. Deze vorm komt het meeste voor in Nederland.
Zwangerschaps diabetes:
Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke soort diabetes, die meteen over gaat na de bevalling. Maar daarna heb je wel meer risico om echt diabetes te krijgen.
Diabetes Type 1
Bij diabetes type 1 vernietigt het lichaam om onduidelijke reden groepjes cellen die insuline aanmaken in de alvleesklier. Er wordt dan helemaal geen insuline meer aangemaakt. Dit gebeurt vaak op jonge leeftijd. Je wordt in korte tijd erg ziek en je moet de rest van je leven zelf insuline inspuiten. Bij diabetes type 1 ontstaan de klachten doorgaans binnen enkele weken tot maanden.
Verschijnselen type 1
De volgende verschijnselen treden op bij type 1:
veel dorst en veel plassen
afvallen zonder dat daar een reden voor is
ziek en beroerd voelen
veel honger hebben, of juist helemaal niet
wazig zien
misselijk zijn of overgeven
Behandeling type 1
Behandeling voor diabetes type 1 is dat het lichaam weer insuline binnen krijgt via een insulinepen/spuit of een insulinepomp. Dagelijks wordt er dan insuline geprikt, het kan ook zijn dat er meerdere keren op een dag insuline geinjecteerd moet worden. Er zijn verschillende soorten insuline. Het ligt eraan of iemand goed afgesteld is op zijn insuline anders is het nodig dat er bloedsuiker gemeten word, dit gebeurt dan meestal 5 keer per dag. Meestal is het zo dat je naast je insuline ook een dieet mee krijgt om een gezondere leefstijl te krijgen.
Soorten insuline
Er zijn verschillende soorten insuline, ze hebben wel allemaal dezelfde werking, namelijk het bloedsuikergehalte verlagen in het lichaam. Het verschil tussen de insulines zijn, de snelheid van de opname in het lichaam. De verschillende soorten:
- Superkortwerkende insuline
Deze wordt of vlakbij voor de maaltijd of vlak na de maaltijd geinjecteerd. Deze insuline werkt tot 4 uur.
Kortwerkende insuline
Deze insuline wordt een halfuur tot kwartier vĆ³Ć³r de maaltijd wordt ingeinjecteerd, deze insuline werkt 6 tot 8 uur.
Middellange insuline
Deze insuline wordt meestal 's avonds ingeinjecteerd, het duurt ongeveer 4 tot 8 uur voordat deze insuline zijn effect heeft. Deze insuline werkt een paar uur na.
Langwerkende insuline
Deze insuline werkt geleidelijk de hele dag door.
Mix insuline
Mix insuline zijn combinaties van de andere insulinesoorten. Ze worden meestal twee keer per dag ingenomen, vĆ³Ć³r het ontbijt en vĆ³Ć³r de avondmaaltijd
Een insulinepomp
Een insulinepomp is een klein apparaatje dat dag en nacht vastzit aan het lichaam. De pomp is verbonden aan een slangetje en een dun naaldje dat onder de huid van de buik zit.
De insulinepomp geeft regelmatig een kleine hoeveelheid (kortwerkende) insuline af. Door de regelmatige afgifte blijft de bloedsuikerspiegel vaak wat gemakkelijker stabiel dan bij langwerkende insuline via een injectiepen. Dat is vooral voor kinderen en zwangere vrouwen erg handig. De pomp kan zo worden ingesteld dat de standaard insulineafgifte per uur verschilt. Bijvoorbeeld ās nachts een lagere dosering dan overdag. Als de pomp niet goed werkt, geeft hij een waarschuwingssignaal. Met de insulinepomp kun je ook een extra dosering geven voor de maaltijd. Je hebt dus geen injectiepen meer nodig. Het apparaat heeft vaak ook een afstandsbediening om het gebruik nog gemakkelijker te maken. De pomp onthoudt hoeveel insuline is afgegeven, zodat dit achteraf gemakkelijk via de computer kan worden bekeken.
Voor veel mensen is de insulinepomp een uitkomst. Anderen hebben er meer moeite mee.
Diabetes Type 2
Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline. De insuline is als het ware onzichtbaar, en kan zijn werk niet doen. Daardoor blijft er te veel suiker in je bloed zitten. Eerst maakt het lichaam extra insuline aan, maar na verloop van tijd steeds minder. Oorzaken van type 2 kunnen zijn door voornamelijk ongezond te leven, door te roken, ongezond te eten en te weinig lichaamsbeweging. Ook kan erfelijkheid en ouderdom kunnen een rol spelen.
Verschijnselen type 2
Verschijnselen van type 2 zijn moeilijk te herkennen, veel mensen hebben niet door dat ze diabetes hebben. Het is wel de type die het meeste voorkomt.
De verschijnselen zijn:
vaak dorst en veel plassen
veel moe zijn
last van ogen, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien
slecht genezende wondjes
kortademigheid of pijn in de benen bij het lopen
infecties die vaak terugkomen, zoals blaasontsteking
Behandeling type 2
ls je diabetes type 2 hebt, krijg je medicatie om je bloedsuiker te verlagen. Bijvoorbeeld medicijnen die het lichaam weer beter laten reageren op insuline. Er zijn ook medicijnen die ervoor zorgen dat de lever minder suiker (glucose) aanmaakt. Sinds een paar jaar zijn er ook middelen die via de darmen invloed hebben op de bloedsuiker.
Naast medicatie is het ook belangrijk dat het eetpatroon als dat nodig is aangepast wordt en dat je meer gaat bewegen.
Zwangerschaps diabetes
Zwangerschapsdiabetes ook we lzwangerschapssuiker genoemd is een tijdelijke vorm van diabetes. Deze vorm van diabetes verdwijnt zodra de bevalling is geweest. Het is echter niet 100% zeker dat je er na je zwangerschap geen last meer van hebt. Je zult na de bevalling nog een behoorlijke tijd rustig aan moeten doen met je suikerinname. Deze vorm van diabetes ontstaat vaak pas vanaf de 24e week. De officiele benaming van deze tijdelijke ziekte is diabetes gravidarum. Tijdens de zwangerschap heeft de vrouw te maken met verschillende hormonen die worden aangemaakt. Deze hormonen zijn ook verantwoordelijk voor je bloedsuikerspiegel. Echter tijdens de zwangerschap kan het voorkomen dat deze hormonen plotseling niet meer goed functioneren. Bij een normale zwangerschap maakt het lichaam van de vrouw meer insuline aan dan voor de zwangerschap. Door het aanmaken van extra insuline zorgt het lichaam er voor dat de bloedsuiker op peil blijft.
Hyperglykemie (= een hyper) (zie plaatje boven)
Bij hyper gaat er iets mis in de werking van insuline. Het kan zijn dat de insuline niet wordt aangemaakt in de alvleesklier. Als je diabetes mellitus hebt, is je lichaam niet goed in staat de hoeveelheid suiker in je bloed te reguleren. Wanneer je een ijsje eet, of een andere 'suikerbom' zal je bloedsuikerspiegel dus stijgen en kun je een hyper krijgen.
Verschijnselen van een hyper:
Dorst
Veel plassen
Droge mond
Vermoeidheid
Jeuk
zwaar ademen
Toenemende zwakte
Sufheid
Uitdroging
Een adem die naar aceton ruikt
Uiteindelijk kan je in een coma raken als de hyperglykemie niet wordt behandeld. Wanneer je langdurig een te hoge bloedsuikerspiegel hebt, zullen eventuele wondjes slechter gaan genezen en zal je sneller infecties oplopen. Bij jongeren en volwassenen is een normale bloedsuikerspiegel 4 en 10 mmol en bij de ouderen is dat meestal 15 mmol.
Hypoglykemie (= een hypo) (zie plaatje boven)
Hypo is een verschijnsel waarbij je een lage bloedsuikerspiegel of een sterk schommelende bloedsuikerspiegel hebt. Het doet zich met name voor als gevolg van diabetes mellitus. Het tegenovergestelde van een hypoglykemie is een hyper, hierbij heb je juist te veel suiker in je bloed.
Hypoglykemie gaat gepaard met een lange rij symptomen. Om een te laag bloedsuikerspiegel te krijgen moet uiteraard eerst je bloedsuikerspiegel dalen. Dit gaat redelijk snel, maar er zijn wel drie stadia te onderscheiden begin, midden en einde. Elk stadium brengt zijn eigen symptomen en klachten met zich mee. In het beginstadium als je bloedsuikergehalte begint te dalen kun je last hebben van het volgende:
Zweten.
Nerveusheid.
Beven.
Extreme honger en misselijkheid.
Duizeligheid en hoofdpijn.
Verstoord zicht.
Een snelle hartslag.
Het is belangrijk dat je dan iets zoetig eet of geeft. Zoals dextro, cola, boterham met jam en siroop.
Bij het midden stadium kun je de volgende klachten hebben:
Problemen met je concentratie.
Verwardheid en geĆÆrriteerdheid.
Moeite met spreken.
Problemen met stilstaan en lopen.
Spierspasmen.
Het eindstadium heeft de volgende klachten:
Epileptische aanvallen.
Verlies van bewustzijn en coma.
Beroerte.
Als je in coma raakt, je heb je hier ook 5 stadiums in, maar daar ga ik verder niet op in. Als de hypo zo ernstig is, kun je er zelfs aan overlijden. Het is belangrijk als je een buitenstaander bent dat je hier snel op kan reageren, het gene wat je kan doen als iemand in een verder stadium is, is de ambulance bellen. Als de ambulance kan namelijk degene in kwestie glucagon geven via een injectie waardoor de bloedsuikergehalte weer omhoog gaat en weer bij bewustzijn komt. In het verzorgingstehuis hebben we dit standaard in de koelkast liggen voor de bewoners die diabetes hebben.
Celebs met diabetes
- Tom Hanks
- Halle Berry
- Patti la belle
- Larry King
Voor meer informatie
www.diabetesfonds.nl
http://dvn.nl/diabetes
Ik hoop dat ik jullie wat geleerd hebben, ik vond het leuk om dit artikel te maken. Het is nog wel een lang artikel geworden, ondanks dat ik het zo kort mogelijk probeerde te maken. Er is nog veel meer informatie over diabetes wat ik niet genoemd heb, dat is zeker wel leuk om op te zoeken als je daarin geinteresseerd bent. Wel wil ik meegeven als advies als er wat is om altijd de dokter te raadplegen, want ik ben dat namelijk niet.
liefs,
Door Dieh.
